İş Yerindəki Mənfi Havanı Dağıdın
Əyləncəli iş yeri bir mif deyil əslində. Əyləncə zövq duymaqdır. Əyləncə bir iş gördüyün vaxt, bir şey görəndə hətta rahatlarkən duyduğunuz zövqdür. İş yeri əyləncəsi “ya var ya da yoxdur” olaraq müəyyənləşdirilə bilməz. (məsələn, sıfır əyləncə və yaxud da 100% əyləncə mümkün deyil). Bunun əvəzinə, iş yerindəki əyləncə bir davamlılıqla təcrübə edilən bəzi səbəblərə görə bəzən azalıb, bəzən də artan bir prosesdir. Padilla, Hogan, və Kaiser (2007) iddia edir ki, bir zəhərli üçbucaq mövcuddur ki, “dağıdıcı liderlər, həssas tərəfdarlar və əlverişli mühitlərdən” ibarətdir. . . “Dağıdıcı liderlik onlarla əlaqəsi olan və onlardan təsirlənən təşkilatlar və şəxslər üçün mənfi nəticələrə səbəb olur”. Yəni lider, izləyici, və çevrəsəl faktorlar birlikdə məhvedici bir qarışım təşkil edirlər.
İş yerindəki davamlı bir şəkildə varlığını qoruyan mənfilik, neqativlik qədər çalışanın həvəsini qıran, onu ruhdan salabilən başqa bir şey yoxdur. Bu vəziyət şirkətinizin enerjisini sorub qurtarır, performans və iş üzərində olmalı olan diqqəti öz üzərinə çəkir. Mənfilik bir department üzvünün davranış, görüşləri və danışığı nəticəsində, ya da iş yeri ilə hər hansı bir qərarı və ya fəaliyyəti müəyyənləşdirmək üçün edilən səs vermə zamanı ortaya çıxır.
İstər çalışanın şikayəti ilə olsun, istər işdən ayrılma səbəbləri müsahibəsində və yaxud da ki, şirkət içi şəbəkələrdən ya da sosial media danışıqlarından olsun ümumiyyətlə İR idarəçiləri iş yeri daxilindəki mənfilikdən ilk xəbər tutan şəxslərdir. Səbəb işçilərin əmək haqqının kəsilməsi, səhv bir hərəkət kimi qəbul edilən bir rəhbərlik qərarı, işdən çıxarılma qorxusu və ya bütün bunların birlikdə kombinasiyası, olsa da mənfi hava ilə dolu olan mühitlər bir birindən uzaq duran çalışanların ortaya çıxmasına səbəb olur. Bir birindən qopuq işçilər hər gün iş yerinə vaxtında gələbilər amma şirkətə pozitiv qatqılarının olduğu iddia edilə bilməz.
Əvvəlcə İş Yerindəki Mənfilik Diaqnozunu Qoyun
İş yeri Mənfiliyini İdarə Etmə kitabının müəllifi Gary S. Topchikə görə iş yerindəki mənfilik gün 
keçdikçə artan bir problemdir. “İdarə Etmə İcmalı”nda, o, deyir ki, mənfilik çox vaxt inam, kontrol ya da icma itkisi nəticəsində ortaya çıxır.
Səbəblər nə olursa olsun onları həll etməlisiniz. Əksi təqdirdə zahirən sakit duran bir volkan kimi, onlar səthin altında qaynayacaq və periodik olaraq qabarcıqlar olaraq ortaya çıxacaq və daşıb heç planda olmayan çox yeni bir ziyana səbəb olacaqdır.
İş yeri mənfiliyini azlatmaq çox vacibdir, çünki əgər müalicəsiz buraxılarsa bütün şirkət üzərində hakim ola biləcək potansial bir təsirə aparıb çıxara bilər. Bu məsləhətləri tətbiq etməyə çalışın:
Qeyri-müəyyənlik yavaş-yavaş qorxu qoxusunu yaya bilər və havanı neqativ bir sis ilə doldurar. Digər tərəfdən, insanlar nə gözlədiyini bildikdə daha rahat hiss edirlər. İşə inam adətən davamlı ünsiyyət və rəhbərliyin hərəkətlərindən qaynaqlanır.
İş yerində qəti bir şəkildə edilməməsi tövsüyə olunan və mənfiliyə səbəb olan situasiyalara misal olaraq;
Menecerlərin bəzi işçilərinə işdən tez çıxma ya da uzun aralar kimi xüsusi imtiyazlar verməsi
İdarəçilərin bəzi işçilərini hamının içində tənqid edib bəzilərini də kənara çəkib özəl danışması
İş dağılımın ədalətsiz və qeyri-bərabər olması yəni bəzi çalışanlara digərlərinə nisbətən daha çox ya da daha sıxıcı iş verilməsi
İnsanların öz işləri ilə əlaqəli qərarlar ala biləcəkləri və işləri üzərində kontrol əldə edə biləcəkləri, ya da işin görülmə şəklini dəyişdirə biləcəkləri imkanlar təmin edin. İş yeri mənfiliyinə ən çox səbəb olan ucu menecerə gedib çıxan vəziyyətlər ya da şirkətin çalışanın fikrinə müraciət etmədən onun işində dəyişiklik etməsi olur. Çalışanın gördüyü iş ilə əlaqəli həmin şəxsin fikri alınmadan edilən ən kiçik dəyişiklər, belə hər zaman mənfi olaraq qeyd olunur.
Çalışanlarınıza iş yerindəki qanunlar və prosedurlar haqqında fikir bildirmələri üçün imkan yaradın. İş saatları, ödənişlər, faydalar, əlavə iş saatları, kompensasiya, geyim kodları, ofis yerləri, iş şərtləri və iş şəraiti kimi sahələrdə edilən dəyişikliklərin təsirini ölçün. Bu amillər hər bir fərdin ağıl, qəlb və fiziki görünüşünə çox təsir edir. Bunlarda edilən hər hansı bir dəyişiklik ciddi mənfi cavablara səbəb ola bilər. Sual və narahatlıqlara vaxtında, proaktiv cavab verin.
İnsanlarla ədalət və tutarlılıq çərçəvəsində yetişkin kimi rəftar edin. Görülən işi efektli bir şəkildə formalaşdıran iş yeri qanun və prosedurlarını müəyyənləşdirib yayımlayın. Davamlı olaraq tətbiq edin. Məsələn, hər bir çalışanın məzuniyyət haqqına başvurma imkanı var. Ona izin verərkən, digər çalışanlara tətbiq etdiyiniz amilləri həyata keçirin.
İşçilərinizə etibarlı və hörmətinizə layiq olduğu kimi davranın çünki onlar onsuz da elədirlər. Yeni bir çalışan işə götürdüyünüz vaxt etibar, inam və etimadlı olduğunu fərz edin. Öz fikrinizi təsdiq etmək üçün onun performansını etibarlılıq və kontribusiyasına baxaraq doğrulayın. İnsanlar sizin güvəninizi qazanmalıdır deyə şərtlənməyin. Belə bir şərtlənmə iş yerinizin dumanlı bir mənfi hava dalğası tərəfindən işğalını qətiləşdirir. İşçilərin radar maşınları var və onlar daimi olaraq iş mühitini başdan ayağa süzürlər. Əgər onlara güvənməsəniz bundan xəbərləri olacaq və buna görə sizdən nifrət edəcəklər.
Sadəcə bir neçə nəfərin səhvinə görə bütün işçilərə tətbiq ediləcək qaydalar çıxarmayın. İş yerindəki yetişkin insanları idarə etmək üçün qanun-qaydaların sayını azlatmaq lazımdır. İnsanlara yetişkinlər kimi davranın; Ümumiyyətlə onlar həm sizin həm də özlərinin gözlənti və istəklərinə görə yaşayacaqlar.
İnsanlara onların ictimaiyyətinizin bir üzvü olduğunu hiss etdirin; hər kəs bir xəbəri digərləri ilə eyni vaxta almaq istəyər. Qərarların məzmununu təmin etməli və səmərəli və davamlı bir ünsiyyət qurmalısınız. Əgər işçilərinizin etimad və dəstəyini qazanmaq və mənfiliyi azlatmaq istəyirsinizsə bunun yolu normal olmayacaq dərəcədə çox ünsiyyət qurmaq da deyil.
İnsanları inkişaf və ilərləmə imkanları ilə təmin edin. Təlim və promosyonlar üçün qəbul edilən imkanlar, inkişaf üçün kənar həmlələr və qarşılıqlı təlimlər, təşkilatın işçilərə bağlılığının görünən əlamətləridir. Hər bir işçinin qarşılıqlı olaraq formalaşdırılmış karyera planlarını hazırlamaqla işçilərinizin inkişafı və ilərləməsi üçün cəhdinizi ortaya qoyun.
Çalışanlarınızın qatqılarının dəyərli olduğunu göstərmək üçün müvafiq mükafatlar və təqdirlər ilə təmin edin. Müsbət bir iş yeri üçün mükafat və təqdir edilmə kimi metodların təsiri çox böyükdür. Söyləmək kifayətdir ki, mükafat və təqdir çalışanın həvəs, motivasiya və mənəviyyatını artırmaq üçün ən güclü iki vasitədir.
Təşkilatınızın bu təklifləri necə tətbiq etdiyini təhlil etmək üçün bir az vaxt ayırın.
Bu məsləhətlər heyətinizin mənəviyatını artıracaq və işyerinizdəki mənfi havanı ən aza endirəcəkdir.
İstifadə edilən Qaynaqlar:
- International Journal of Management Vol. 27 No. 2 August 2010
- https://www.thebalance.com/tips-for-minimizing-workplace-negativity-1919384
- https://www.villanovau.com/resources/hr/tips-decreasing-workplace-negativity/#.WhKFtEqWafQ